Mastitis u krowy - wpływ zapalenia wymienia na zmiany jakościowe w mleku
Dobrostan krów mlecznych ma kluczowe znaczenie dla wydajnej produkcji mleka oraz jego jakości. Jednym z powszechnych problemów mających negatywny wpływ na ekonomikę tego procesu jest mastitis, czyli zapalenie wymienia. Szacuje się, że choroba ta dotyka średnio od 20% do 50% krów. Jak rozpoznać mastitis i jak chronić przed nim bydło, dbając przy tym o odpowiednią jakość mleka?
Czym jest mastitis?
Jak już wspomniano na wstępie mastitis to zapalenie wymienia, które może mieć podłoże bakteryjne, grzybicze bądź wirusowe. Rozpoznanie przyczyn choroby ma przy tym kluczowe znaczenie dla wyboru odpowiedniej metody leczenia. W pierwszej kolejności trzeba jednak rozpoznać mastitis u krowy mlecznej, co może nie być proste. Jeśli mamy do czynienia z postacią kliniczną choroby, to symptomy o niej świadczące, takie jak opuchlizna wymienia, dolegliwości bólowe czy gorączka są dość oczywiste. Do niepokojących objawów należą również zmiany w zachowaniu bydła, w tym zmniejszony apetyt. Więcej trudności nastręcza rozpoznanie utajonej postaci mastitis. Diagnostyka tej choroby polega na przeprowadzeniu odczynu komórkowego oraz badania bakteriologicznego z antybiogramem, co w razie konieczności pozwoli dobrać odpowiedni antybiotyk. Dostępne są też testy na mastitis, za pomocą których można zidentyfikować zainfekowane ćwiartki.
Mastitis a zagrożenia dla produkcji mleka
Do wymienionych w poprzednim akapicie objawów mastitis należy doliczyć zmiany zachodzące w mleku – zarówno w jego wyglądzie, składzie, jak i jakości. Zapalenie wymienia może skutkować pojawieniem się wodnistej konsystencji mleka oraz zmianą jego barwy i smaku, a także obecnością nitek krwi, surowicy czy tzw. kłaczków. Ponadto sama choroba oraz próby jej zwalczania przez organizm krowy nie pozostają bez wpływu na skład chemiczny mleka. Dochodzi bowiem do wzrostu ilości sodu czy chloru, natomiast mniej jest tłuszczu, laktozy, potasu i wapnia. W rezultacie zarówno wartość biologiczna mleka, jak również jego jakość technologiczna mogą zostać znacząco obniżone. Ponadto w przypadku konieczności podjęcia antybiotykoterapii u bydła do mleka mogą trafić antybiotyki, co wiąże się z poważnymi konsekwencjami dla hodowcy.
Leczenie i zapobieganie mastitis
Ze względu na negatywny wpływ mastitis na wydajność produkcji mlecznej oraz jakość mleka, niezwykle istotne jest zapobieganie tej chorobie. W tym celu należy szczególnie zadbać o higienę procesu dojenia i dobrostan krów mlecznych. Jeśli leczenie zapalenia wymienia nie obejdzie się bez antybiotykoterapii, warto skorzystać ze specjalnych testów na antybiotyk i czystość mleka, takich jak np. Charm Dip Test oferowany przez firmę Hard Chris z Białegostoku, za pomocą których można wykryć m.in. tetracykliny, a tym samym uniknąć kar związanych z obecnością niedozwolonych substancji w mleku.
