Rodzaje spółek w Polsce

Każdy przedsiębiorca, zakładając firmę, wybiera najkorzystniejszą dla siebie formę prowadzenia działalności gospodarczej. W polskim prawie mamy kilkanaście rodzajów spółek dlatego, rozważając wybór, należy przeanalizować aspekty prawne, wielkość przedsiębiorstwa oraz planowane zyski. Znajomość rodzajów spółek pozwoli nawet początkującym w biznesie osobom uniknąć błędów w wyborze sposobu prowadzenia firmy.

Spółki prawa cywilnego

Spółka cywilna jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej. Nie ma ona osobowości prawnej, a jej rejestracja jest bardzo prosta. Do założenia spółki wymagane są co najmniej 2 osoby fizyczne lub prawne. Założenie spółki cywilnej nie wymaga formy pisemnej. Nie jest również określony minimalny kapitał zakładowy, a wspólnicy odpowiadają za jej zobowiązania całym swoim majątkiem.

Jeśli chodzi o rodzaj księgowości, to spółka cywilna może prowadzić księgowość uproszczoną pod warunkiem, że wspólnikiem nie jest osoba prawna. W przeciwnym wypadku musi prowadzić pełną księgowość. Księgi rachunkowe są również obligatoryjne, jeśli przychód spółki jest większy niż 2 000 000 euro.

Spółki prawa handlowego 

Spółki handlowe dzielimy na spółki osobowe nieposiadające osobowości prawnej oraz kapitałowe posiadające osobowość prawną.  Taki podział wynika z regulacji dotyczących odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorstwa. W spółkach osobowych za zobowiązania firmy odpowiadają wspólnicy, natomiast w kapitałowych wspólnicy odpowiadają finansowo do wysokości wniesionego wkładu.

Spółki osobowe to:

• Spółka jawna
• Spółka komandytowa
• Spółka komandytowo-akcyjna
• Spółka partnerska

Spółki kapitałowe to:

• Spółka z o.o.
•  Spółka akcyjna

Infografika

Do założenia spółki osobowej wymagane są minimum 2 osoby fizyczne lub prawne i to odróżnia je od spółek kapitałowych. Nie jest możliwe założenie spółki osobowej przez 1 osobę. Umowa spółki osobowej wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Spółka jawna to podstawowy typ spółki osobowej. Przy jej założeniu nie jest wymagany minimalny kapitał zakładowy. Za zobowiązania spółki odpowiadają wspólnicy całym swoim majątkiem. Przy tego typu działalności gospodarczej można prowadzić uproszczoną księgowość, ale podobnie jak przy spółce cywilnej i partnerskiej, jeśli wspólnik jest osobą prawną lub przychody przekraczają 2 000 000 euro, obowiązkowa jest pełna księgowość.

Spółka partnerska przeznaczona jest dla osób wykonujących wolne zawody jak lekarz, adwokat, czy architekt. Zarówno w Spółce jawnej, jak i partnerskiej księgowość może być prowadzona w postaci karty podatkowej, ryczałtu lub księgi przychodów i rozchodów. Jeśli przychody spółki przekraczają 2 000 000 euro lub wspólnikiem jest osoba prawna, to muszą być prowadzone księgi handlowe (pełna księgowość).

W spółce komandytowej wspólników nazywamy komandytariuszem i komplementariuszem. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki do kwoty komandytowej, natomiast komplementariusz całym swoim majątkiem. W takiej spółce pełna księgowość jest obligatoryjna.

Spółka komandytowo-akcyjna, podobnie jak komandytowa, prowadzi pełną księgowość. Inna jest jednak odpowiedzialność wspólników. Akcjonariusz, który jest jednym ze wspólników, nie odpowiada za jej zobowiązania, natomiast komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem. Ta spółka różni się również od spółki komandytowej tym, że ma określony prawnie minimalny kapitał zakładowy, który wynosi 50 000 zł.

Charakterystyka spółek kapitałowych

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najczęstszą spółką w praktyce gospodarczej w Polsce. Może ona być formą spółki jednoosobowej. Na popularność tej formy działalności wpływa między innymi niska wysokość kapitału zakładowego, który jest określony na minimum 5000 złotych. Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają do wysokości wkładu zakładowego. Spółka musi prowadzić pełną księgowość i badać sprawozdania finansowe.

Spółka akcyjna jest najbardziej rozbudowanym podmiotem. Wspólnikami są w tym przypadku akcjonariusze, którzy nie odpowiadają za jej zobowiązania finansowe. Minimalny kapitał zakładowy spółki akcyjnej, określony w przepisach prawa, to 100 000 zł. Podobnie jak spółka z.o.o., ta forma działalności wymaga prowadzenia ksiąg handlowych.

Jaka forma spółki będzie najlepsza?

Wszystko zależy od rodzaju biznesu, planowanej wielkości przychodów oraz osoby wspólnika. Spółka kapitałowa jest najbardziej bezpieczną formą prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ wspólnicy ryzykują tylko zainwestowane w nią środki. Jednocześnie wymagany jest tutaj minimalny kapitał zakładowy, dlatego spółki kapitałowe lepiej się sprawdzają przy większych działalnościach.

Przy mniejszych biznesach warto wziąć pod uwagę spółki osobowe lub spółkę cywilną. Jest ona najtańsza w założeniu i prowadzeniu, dlatego cieszy się dużą popularnością. Pamiętajmy jednak o tym, że gwarancją powodzenia jest osoba wspólnika, do której trzeba mieć zaufanie, ponieważ wspólnicy ponoszą odpowiedzialność całym swoim majątkiem.

Istotnym elementem przy spółkach osobowych jest to, że nie płacą one podatku dochodowego. Każdy ze wspólników płaci podatek od wypracowanego dochodu zgodnie z zasadami udziału w zyskach.  Przy spółkach kapitałowych płacimy podatek raz od dochodu spółki, drugi od naszej dywidendy.